Dag trouwe muziekfans,

Na les 1, het kennismaken met de thema’s en het brainstormen, is het natuurlijk alweer tijd voor les 2! Het gonsde in de klas van opwinding. Vandaag zouden de groepjes bekend gemaakt worden! De dag voor deze les werd al een paar keer gevraagd door wat meisjes of ze toch niet bij JONGENS in het groepje zouden hoeven?? Die hoop werd meteen de bodem ingeslagen, er was geselecteerd op interesse (in het kader van OOL), geslacht was niet belangrijk.

Na een korte terugblik op de vorige les zijn we de diepte ingegaan: echt onderzoek doen. Omdat de kinderen nog nooit onderzoek hebben gedaan, hebben we ze eerst wat tips gegeven over onderzoek doen. Een onderzoek moet bijvoorbeeld haalbaar zijn. Onderzoeken wie er vandaag op aarde een rode trui aan heeft, is dus een onhaalbaar onderzoek. Daarnaast is het belangrijk dat een onderzoek meet wat je wil meten. Er mag maar één variabele zijn in de opstelling. Als je wilt weten of een ijsklontje sneller smelt in het donker, dan in het licht, kun je niet het ene ijsklontje in de koelkast zetten en het andere in de volle zon.
Om de leerlingen te helpen bij het opzetten van hun onderzoek, hebben we een taakverdeling geïntroduceerd: de groepsleider, de notulist en de tijdbewaker. De groepsleider moet het onderzoek in goede banen leiden en in de gaten houden of afspraken worden nageleefd. De notulist schrijft de resultaten van iedere les en het onderzoek op in een kort Logboek. Dit logboek is bedoeld om structuur aan te brengen in het onderzoeksproces. Het logboek is ingedeeld per les. De vragen die bij die les moeten worden beantwoord, staan erbij met ruimte voor extra notities. Eén kind merkte op dat hij het heel prettig vond dat er een logboek was, zo kon hij een beetje overzicht houden. De tijdbewaker moet, zoals de naam zegt, de tijd in de gaten houden. Dat was vooral van belang tijdens het uitvoeren van het onderzoek.

Na de instructie gingen de kinderen bij hun groepje zitten. Hierbij is van belang om van tevoren na te denken over de plaats waar de kinderen moeten zitten, anders wordt het chaotisch. Zoveel mogelijk structuur brengt rust in een redelijk vrije werkvorm. Dat helpt de kinderen ook goed geconcentreerd aan een voor hen nieuwe taak te gaan werken. De leerlingen waren erg enthousiast. Ze bedachten schitterende vragen, onder andere deze: Hoe zal muziek in de toekomst klinken?,  Waarom wordt je verdrietig van droevige muziek? en Hoe maak je een drumstel?. Er werd ook meteen een onderzoeksplan uitgewerkt, zodat ze de volgende les daaraan konden gaan beginnen.

Tijdens het werken bleek dat de kinderen het moeilijk vonden om een goede vraag op te stellen en hier met hun groepje uit te komen. Een onderzoeksplan opstellen was ook erg moeilijk. Voor de leerkracht is het hier dus van belang dat hij/zij de gehele tijd beschikbaar is om de kinderen hierbij te begeleiden en een beetje te sturen. Dit sturen mag volgens de OOL-didactiek niet expliciet, maar gerichte en kritische vragen stellen werkt goed.

We hebben deze les klassikaal afgesloten. De kinderen konden zo even tot rust komen en elkaar wat tips geven. Hierdoor ontstaat er een groepsgewijze kennisconstructie. Leerlingen kunnen elkaar ook goed helpen, dat is niet alleen de taak van de leerkracht. We vroegen de leerlingen wat was opgevallen tijdens het schrijven van het onderzoek. Eén leerling zei: ‘Ik vond het heel erg leuk, maar het samenwerken was een beetje moeilijk.’ Een andere leerling zei: ‘Ik vind het heel fijn dat we een logboek hebben, dat we het een beetje kunnen opschrijven.’ 

De OOL-didactiek vereist een open manier van werken. Het is belangrijk van tevoren na te denken over manieren om in de vrijheid toch structuur aan te brengen. Onderzoek doen is vaak nieuw voor leerlingen, ze zijn enthousiast en er ontstaat, in ieder geval bij ons, een heleboel geluid. Dit deed niet af aan de resultaten, want de kinderen vonden het erg leuk en hebben weer een nieuwe stap gezet in de onderzoekscyclus.

We zijn al op de helft! Nog maar twee lessen te gaan. Zouden de kinderen daarna echte wetenschappers zijn? Alleen de tijd zal het leren…

Tschus!

Danielle en Jimna